کد مطلب:27008 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:10

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

الف ـ آيا جوابهايي كه ما در قبر به نكير و منكر8 بنا به فرمودة حضرت آيت اللّه دستغيب; ميدهيم ـ كه روح تا كمر دوباره برميگردد تا بتوانيم جواب دهيم ـ از همين دهان مادي خارج ميشود؟ و اگر غيز از اين است، چرا روح دوباره تا كمر برميگردد؟ ب ـ آيا علماي اسلام توانستهاند با تحقيقات خود بدانند كه بدن ما و خوراكي ها و لباسها و اماكن ما در آن دنيا بدون تشبيه به عالم دنيا ـ چگونه است؟

الف ـ قسمت اول پرسش شما، به ماهيت قبر و احوالات آن مربوط است و نقطة ابهام شما در اين جاست كه آيا قبر و اتفاقاتي كه در آن ميافتد، مادّي است يا غير مادّي.

در تحقيقي كه عالم كامل و عارف واصل، حضرت امام خمينيارائه دادهاند، غير مادّي بودن عالم قبر را اثبات كردهاند كه خلاصهاي از نظر ايشان را در اين جا بيان ميكنيم: خروج انسان از اين جهان، به هر شكل كه باشد ـ به مرگ طبيعي و يا مرگ اخترامي، يعني انسان براثر آفتي، از دنيا برود، با آن كه قابليّت و استعداد ادامة حيات را دارد ـ به معناي دخول در عالم قبر است و عالم قَبر، همان عالم برزخ است.

از امام صادقپرسيدند: قبر چيست؟ فرمود: قبر همان برزخ است از هنگام مرگ تا روز قيامت.( بحارالانوار، علامة مجلسي، ج 6، ص 218، نشر وفأ، بيروت. )

البته اين كه قبر بايد رو به قبله باشد، و يا بايد به فلان شكل كنده شود و مانند آن، احكام فقهي قبر در عالم دنياست و به آن عالم و نشئة ديگر مربوط نيست، ولي چون اين بدني كه اكنون به صورت جسمي بيروح در آمده، در گذشته بدن مسلماني بوده و فرد مسلمان، با آن ارتباط داشته و در حال حاضر هم از نظر شرعي احترام دارد; در نتيجه، خانة اين جماد محترم كه محل اوست ]= قبر خاكي[ نيز محترم است أ امّا اين مطلب بدان معنا نيست كه همين قبر خاكي، محل پرسش و آرامگاه مؤمن باشد. آن قبري كه پرسش و جواب و يا درد و غم و يا سرور و شادي دارد، در عالم طبيعت نيست، بلكه در عالم برزخ ميباشد. قبري كه يك متر و نيم طول و نيم متر عرض دارد، همان قبري نيست كه گفتهاند مقدار آن به اندازة مشرق و مغرب است، يا براي مثال، در اين قبرها هر چه بگرديم اژدهايي نمييابيم، با اين كه در روايت آمده است: در قبر نود و نه اژدهاست كه قدرتشان به گونهاي است كه اگر يك فوت به اين جهان بكنند، در تمام دنيا گياهي نميرويد.( همان، ص 219. ) پس اگر اين حيوانات، فقط در يك قبر بودند، لازم ميآمد كه در جهان، گياهي نرويد. هيچ كدام از اخباري كه كاشفان اسرار، مُخبران غيب دربارة قبر گفتهاند، با شرايط و احكام دنيا، مناسبت ندارد. شما ميتوانيد براي دسترسي به آنها، به كتاب حق اليقين و علم اليقين مرحوم فيض كاشاني مراجعه نماييد. خلاصه آن كه از خود اخبار، به طور كامل، ميتوان فهميد كه، قبر كجاست و مقصود از بدني كه در قبر است، كدام بدن است; البته معناي اين سخن آن نيست كه وقتي بنا شد منظور از قبر، اين گودال معروف نباشد، پس بدني هم وجود نخواهد داشت، بلكه در قبر به معناي برزخ هم بدن وجود دارد، امّا نه اين بدني كه به خاك سپرده شده است. در برخي روايات آمده است: ارواح در عالم قبر، به صورت ابدان هستند.( التهذيب، شيخ طوسي، ج 1، ص 466، نشر دارالكتب الاسلامية. ) جنس اين بدن، از جسم لطيفي است كه از تبديل بدن دنيوي، به بدن مثالي فراهم آمده و به حركت جوهري موجود شده است; به همين جهت، اخباري كه دربارة عالم قبر، به بدن اشاره دارند را ممكن است بر همين بدن حمل كنيم; خلاصه آن كه براساس بسياري از روايات، عالم قبر، همان عالم برزخ است و بالعكس و همة اخباري كه دربارة عالم قبر رسيده است، در اين صورت متصور و موجّه است.( ر.ك: معاد از ديدگاه امام خميني، ص 171 ـ 173، تهيه و نشر: موسسة تنظيم و نشر آثار امام خميني(ره). )

ب ـ آن چه در عالم برزخ و قيامت از نعمت ها و عذاب ها و اشيايي كه در رابطه با نعمت و عذاب مطرح است، بيشباهت به عالم دنيا نيست، چنان كه در قسمت الف ـ به مناسبت ـ توضيحاتي دربارة بدن برزخي داده شد; افزون بر آن، آيات قرآن نيز دلالت بر شباهت داشتن عالم قيامت به عالم دنيا ميكند: كُلَّما رُزِقوا مِنها مِن ثَمَرَةٍ رِزقـًا قالوا هـَذَا الَّذي رُزِقنا مِن قَبلُ; (بقره، 25) هر زمان كه ميوهاي از آن به آنها ]= اهل بهشت[ داده شود، ميگويند اين همان است كه قبلاً به ما روزي شده بود ]ولي چه قدر اين ها از آنها بهتر و عاليتر است[. ظاهر آيات ديگري از قرآن نيز نشان ميدهد كه تجهيزات و امكاناتي كه در آن عالم ـ ابزار نعمت يا عذاب ـ هست، شبيه همين اشياي دنيايي هستند; البته با فرقهاي بسيار زيادي كه بين اين دو دسته از اشيأ ـ دنيايي و آخرتي ـ وجود دارد. مقصود ما از آيات ديگر، آياتي است كه به وجود درختان و انهار و قصر و حور و گرز و آتش و مانند اين ها، اشاره دارند.( ر.ك: تفسير نمونه، آيت اللّه مكارم شيرازي و ديگران، ج 1، ص 140، نشر دارالكتب الاسلامية. )